سیفیلیس – نام آشنای دیرین ولی تازه

سیفیلیس (Syphilis) یک بیماری بشدت مسری است که راه اصلی انتقال آن تماس جنسی می باشد و جزو بیماریهای آمیزشی طبقه بندی می شود. آن از طریق کلیه طرق روابط جنسی قابل انتقال است. این بیماری ار طریق تماس بدنی طولانی مدت بدون رابطه جنسی نیز قابل انتقال است.

مشخصه اصلی سیفیلیس وجود یک زخم در ناحیه تناسلی است و انتقال این بیماری اگر چه از طریق همین زخمها است ولی اکثر این زخمها تشخیص داده نمی شوند. اغلب فرد مبتلا از  آلودگی خود نا آگاه است و ناخواسته این بیماری را به دیگران منتقل می کند. اگر خانم حامله مبتلا به این بیماری شود آنرا می تواند به جنین منتقل نماید، آن سیفیلیس مادرزادی نامیده می شود و می تواند سبب عوارض خطیر در جنین و یا حتی مرگ جنین شود.

این بیماری توسط یک باکتری بنام تره پونما پالیدوم (Treponema pallidum) ایجاد می شود.

زمانی بیماری سیفیلیس یک مشکل بهداشتی عمومی بود و در دراز مدت می توانست سبب التهاب مفاصل، آسیب به مغز و کوری شود، ولی در اواخر دهه 1940 با کشف پنی سیلین این عفونت قابل درمان شد. طبق گزارش مرکز کنترل بیماریها در آمریکا در دهه 1990 شیوع این بیماری رو به کاهش گذاشت و در سال 2000 به کمترین میزان خود رسید ولی از آن به بعد مجددا شیوع این بیماری رو به افزایش گذاشت طوریکه در سال 2006 تعداد 36 هزار مورد جدید گزارش شد که آن به غیر از مواردی هست که تشخیص داده نشده و گزارش نشده باقی مانده اند.

این بیماری دارای سه مرحله مجزا بشرح زیر می باشد:

1. سیفیلیس زودرس یا اولیه: افرادیکه دارای سیفیلیس اولیه هستند دچار یک یا دو عدد زخم در ناحیه تناسلی خواهند شد.  این زخمها معمولا شبیه جای نیش پشه می باشند ولی بزرگ و اغلب بدون درد هستند. از خصوصیات زخم سیفیلیس بدون درد بودن آن می باشد. این زخمها اکثرا در ناحیه تناسلی هستند ولی گاها در اطراف دهان نیز ایجاد می شوند. موعد ایجاد زخمها 90-10 روز  (متوسط سه هفته) پس از آلوده شدن است. اگر حتی بیماری سیفیلیس درمان نشود این زخمها ظرف شش هفته بدون گذاشتن جای اسکار التیام پیدا می کنند.

2. سیفیلیس ثانویه: این مرحله 6 هفته تا 6 ماه پس از آلوده شدن به باکتری بیماری سیفیلیس شروع می شود و یک تا سه ماه طول می کشد. از خصوصیات این مرحله ایجاد بثورات جلدی (راش) می باشد. این بثورات قرمز رنگ هستند. مشخصه مهم این بثورات جلدی این است که در کف دستها و پاها ایجاد می شوند، ولی ممکن است در سایر قسمتهای بدن نیز ایجاد شوند و شبیه بثوراتی سایر بیماریهای پوستی باشند. مثل سیفیلیس اولیه، سیفیلیس ثانویه نیز در صورت عدم درمان خود بخود فروکش پیدا می کند.

3. مرحله سوم یا سیفیلیس ثالثیه: اگر سیفیلیس درمان نشود رفته رفته وارد مرحله سوم می شود که در آن بیمار دچار ضایعه قلبی، مغزی و سیستم عصبی می شود و عوارض ابتلا این اعضا عبارتند از: فلج، کوری، زوال حافظه، کری و ناتوانی جنسی می باشد، این مرحله می تواند حتی منجر به مرگ هم شود.

سیفیلیس چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص سیفیلیس روشهای مختلفی وجود دارند مرسوم ترین آنها عبارتند از:

علت اینکه بیماری آمیزشی سیفیلیس مهار شد کشف پنی سیلین بود. این بیماری به راحتی با دارو درمان می شود. اگر ابتلا کمتر از یک سال باشد درمان با پنیسیلین است، در افرادیکه به پنی سیلین حساسیت دارند درمان با تتراسیکلین و داکسی سایکلین می باشد. افرادیکه دارای بیماری آمیزشی سیفیلیس هستند تا کامل شدن دوره درمان نباید رابطه جنسی داشته باشند. شریک جنسی افراد مبتلا به سیفیلیس باید آزمایش شده و در صورت لزوم درمان شود.

اگر این بیماری درمان نشود می تواند منجر به عوارض دائمی و خطیر مثل زوال عقل، کوری و مرگ شود.

اگر خانمی حامله باشد و مبتلا به سیفیلیس شود می تواند آنرا به جنین خود منتقل کند. نوزادانیکه دارای سیفیلیس هستند در موقع تولد دارای وزن اندک می باشند. احتمال زایمان زودرس زیاد است و گاها نوزاد مرده بدنیا می آید. برای حفاظت جنین خانم حامله باید در دوران بارداری از نظر وجود سیفیلیس بررسی و در صورت لزوم درمان شود. نوزاد مبتلا به سیفیلیس ممکن است در موقع تولد هیچگونه علامتی نداشته باشد، ولی اگر فورا درمان نشود ظرف چند هفته عوارض خطیر وی را گرفتار خواهد کرد. سیفیلیس درمان نشده در نوزاد می تواند منجر به آب مروارید، کری، تشنج و سرانجام مرگ شود.